Wat is….
Spataderen bij paarden zijn een niet alledaags fenomeen.
Het zijn abnormaal gezwollen, verdraaide aders in het paardenbeen, die voor problemen kunnen zorgen.
Oorzaak en behandeling
Het bloed stroomt vanuit het hart naar het lichaam en weer terug. Als het bloed vanuit het onderbeen weer terug wil stromen naar het hart, moet het bloed tegen de zwaartekracht in stromen. In een bloedvat zitten kleine klepjes (shunts) die ervoor zorgen dat het bloed door de zwaartekracht niet terugstroomt naar beneden. De bewegingen van de spieren en de pompfunctie van het hart zorgen ervoor dat het bloed weer in het hart terugkomt. |
Onder sommige omstandigheden kan er bij dit proces iets verkeerd gaan. Door bijvoorbeeld overbelasting of vermoeidheid en stress komt er veel druk op de aderen te staan. In sommige gevallen kan deze druk zo groot zijn dat de klepjes minder goed gaan functioneren. Het gevolg hiervan is dat bloed niet voldoende terugstroomt naar het hart en achterblijft in de aderen.
Na verloop van tijd zullen deze bloedvaten permanent gezwollen blijven.
Bij de meeste paarden zullen deze extreme omstandigheden geen probleem opleveren, maar uitzonderingen zijn er natuurlijk altijd.
Bij de mens heeft het proces waarbij de bloedvaten in spataderen veranderen, verschillende mogelijke oorzaken. De zwellingen kunnen ontstaan door langdurig zitten of staan, door trombose, zwaarlijvigheid, zwangerschap , verstopping of erfelijke factoren.
Paarden kunnen met dezelfde oorzaken te maken hebben, maar we moeten wel bedenken dat een paard een vluchtdier is, dat de meeste tijd van zijn leven staande doorbrengt. Het enige voordeel is dat een paard niet op zijn voeten staat, maar in de hoornschoen hangt; dat zal wel een reden zijn waarom spataderen zelden bij paarden voorkomen.
Het is mogelijk dat ook paarden te maken hebben met zwaarlijvigheid, overbelasting, opgezwollen benen e.d. Dat hoeft nog niet direct tot spataderen te leiden, maar het kan wel een oorzaak zijn.
Het grote probleem dat door deze ziekte wordt veroorzaakt, is dat de ondervoet onvoldoende wordt voorzien van stuwend bloed, dat door de spataderen de gebieden onder de kogel niet of nauwelijks kan bereiken, wat weer tot gevolg heeft dat de botten onvoldoende voedingsstoffen krijgen.
Na verloop van tijd bestaat de kans dat van de botten spontaan stukjes afbreken, dat de botten gaan scheuren of, in het ergste geval, breken.
Ook heeft het een nadelig effect op de ontwikkeling en de groei van de hoornschoen, omdat de hoornschoen de voedingsstoffen uit het bloed nodig heeft om een goede hoorn te kunnen ontwikkelen.
Bij paarden kunnen spataderen grote ballonnen op het been vormen. De kans is groot dat deze opgezwollen aderen bij beschadiging scheuren.
Als men deze spataderen indrukt, geeft het een gevoel van een pastic zakje gevuld met water.
Op dit moment zijn er nog geen adequate middelen die spataderen bij paarden kunnen verhelpen. Het paard zal men in een rustige omgeving moeten houden om het zo te behoeden voor een snelle slijtage. Men zal alert moeten blijven voor beschadigingen aan het onderbeen.
Een goed hoefbeslag is bij deze paarden van het grootste belang omdat het hoefmechanisme van de hoornschoen nog enig gunstig effect kan hebben en kan zorgen voor een extra impuls van de doorbloeding van de ondervoet.