Bij een paard hoort een goed hoefbeslag wat geen belemmeringen geeft aan de natuurlijke werking van de hoef. Wij moeten zorgzaam zijn op de paardenvoet en moeten we de voet beschermen en hem volledig laten functioneren zonder hem te beschadigen.
Logisch, maar in deze moderne tijd is dat niet altijd zo. Tegenwoordig hebben we alle mogelijke soorten hoefijzers, ijzer, aluminium of kunststof in verschillende diktes breedtes en maten. Er zijn ook nog speciale ijzers met balken bruggen zijlippen en rondingen, keus alom. Ook kan een hoefsmid de voeten nog aanmeten met kunststof wiggen, allerhande zolen van leder of kunststof. Het punt is alleen is dit wel goed en zou er een paard goed op kunnen functioneren?
Het grootste probleem is de kennis van de paardenhoef en de werking daarvan! Er zijn op dit moment trends in het hoefbeslag gaande die zeker niet gunstig zijn voor het gezond houden van de paardenhoef.
Er is een zeer groot verschil in de voor en achtervoet 3/5 deel van het paardenlichaam belast de voorvoeten en 2/5 deel op de achtervoeten. Ook de manier van bewegen is bij een voorvoet anders dan bij een achtervoet. Het paard kan zich alleen maar naar voren bewegen omdat de onderbenen uit scharniergewrichten bestaan.
Ook is er een duidelijk verschil van bewegen of het over de teen rollen van voor en achter. De voorvoet beweegt in de knie naar voor waardoor de voet kan “rollen over de teen” echter bij het achterbeen kan het paard in het spronggewricht niet naar voor dus zal het been meer worden opgepakt en zal de rolling in de teen veel minder zijn.
Door deze verschillen zullen de voorvoeten meer worden belast, daarbij kijken we nog niet eens naar de springsport waarbij de belasting van de voorvoeten nog extra zal worden versterkt. Een reden waarom er zoveel hoefproblemen zich voordoen bij de voorvoeten zoals hoefkatrolontstekingen, hoefbevangenheid, fracturen e.d.
Hoefmechanisme.
Bij het belasten van de voet zal het hoefbeen dat in de hoornschoen zit iets naar beneden worden gedrukt waardoor de hoornschoen zal uitzetten en vervolgens bij het ontlasten van de voet weer een een normale vorm terugkeren deze beweging noemen we het hoefmechanisme. Door deze beweging zal de doorbloeding van de voet optimaal zijn (druk en pers werking)
Deze beweging kan men op het oude hoefijzer zien doordat de takken mooi zijn “gepolijst”. Het schuiven op het ijzer van de verzenen is van groot belang en dit zal ook het geval moeten zijn nadat het paard 8 weken op het hoefijzer heeft gestaan. Daarbij zullen door het bewegen van de verzenen meer slijten en de teen zal doordat de beweging daar niet aanwezig is ook niet slijten, het lijkt dan wel of de teen harder groeit maar dat is niet zo.
Wiggen tussen het hoefijzer en voet.
Een aantal jaren terug werd ook veelvuldig gebruik gemaakt van kunststof wiggen of keilen waarmee de voet werd verhoogd, liever gezegd de voetas werd “moedwillig”naar voor gebroken. Vaak werd dit gebruikt voor paarden met een peesaandoening of voor hoefkatrolontsteking of ook wel om de lage verzenen te onderbouwen. Alles wees erop dat dit soort hoefbeslag men meer schade dan goed deed. De paarden hebben nu eenmaal een voetas die gerespecteerd dient te worden. Deze manier van werken was duidelijke een modetrend, gelukkig word dit soort beslag maar sporadisch gebruikt of gebruikt door hoefsmeden die niet op de hoogte zijn van de anatomie.
Egg-barr shoe.
Ook werd een modetrend gelanceerd de zg egg-barr shoe een ei vormig hoefijzer. Dit hoefijzer werd bedoeld om paarden met hoefkatrolontsteking meer draagvlakte te geven zodat de druk op de voet zou worden verminderd. Een zeer verkeerd inzicht omdat men de druk van de voet niet kan verminderen door een grotere oppervlakte van het hoefijzer. Later werd deze egg-barr shoe door de hoefsmeden van naam veranderd in Rond hoefijzer waarbij ook gezegd werd dat dit een betere verdeling van de druk zou geven in de ondervoet.
Nu is dit Egg-Barr of Rond ijzer model gedegradeerd tot een normaal balkijzer al is deze balk nog een beetje rond. Dit hoefijzer word dan vaak gebruikt om de stabiliteit te verhogen wat in sommige gevallen wel werkzaam is.
Je kunt bij deze ontwikkeling ook wel zeggen dat het extreme weer een beetje normaal word waarbij kan worden aangemerkt dat dit ook weer een modegril is geweest.
Open teenijzer.
Ook een trend of liever gezegd een crime is het hoefbeslag voor de ziekte hoefbevangenheid. Zodra een paard of pony hoefbevangen word word er metten geopperd om het dier met een open teenijzer te beslaan.
De bedoeling daarvan is om de zooldruk te verminderen, dat zou wel waar zijn als men dan de voet omhoog houd en hem niet meer op de grond plaatst. Het is toch logisch dat een voet die op de grond komt te staan de druk van het zand te verduren krijgt, wat eigenlijk niet de bedoeling is. (Op deze site word hier uitvoerig aandacht aan besteed)
De dieren willen het teengedeelte liever niet belasten waardoor ze de achterbenen blijven belasten of gaan liggen.
De vraag blijft dan, kunnen dat niet zien dat het dier er niet beter van word of kunnen we niet meer logisch denken?
Gelukkig zijn wij zeer druk bezig om meer informatie te verstrekken bij dit nogal “logisch”probleem en er voor te zorgen dat de de paarden en pony’s beter worden behandeld maar zeker niet met een open teenijzer.
Voorijzers met twee lippen.
Een voet dient zo te zijn beslagen dat de teen gemakkelijk kan rollen en dat de voet netjes op de voetas blijft staan. Een ander veel groter probleem kennen we met een hoefijzer met dubbele lippen aan de voorvoeten. Deze hoefijzers worden meestal bij de achtervoeten gebruikt en hebben de naam achterklapijzer en hebben een duidelijk een doel om het inklappen van de ijzers te voorkomen.
Een duidelijke trend is op komst doordat veel voorvoeten worden beslagen met dubbele lippen die een gigantische belemmering geven in het functioneren van de voorvoet daarbij ook een belemmering van de bloedtoevoer en het stukgaan van de hoornwanden. De bedoeling is om de voet beter te laten rollen maar de waarheid blijkt anders. Veelal worden voeten met lage of platte verzenen beslagen met twee zijlippen wat het probleem alleen maar verergerd omdat de tenen langer worden waardoor de verzenen juist worden belast.
Erger nog dat men achterijzers (deze zijn ovaal van vorm waarbij de nagelgaten anders zijn ingestanst) gebruikt en deze zonder dat er een model word ingesmeed onder de voet word nageld met alle gevolgen van dien.
De voet zal hierdoor worden opgesloten en het hoefmechanisme zal worden belemmerd, erger nog de hoornwanden zullen door de druk stuk gaan en na verloop van tijd zal de voet zich vervormen.