Straal- of hoefkanker
een ernstig geval
Voorwoord…
Kanker: een woord dat we maar liever nooit horen en waarmee we liever nooit in aanraking komen, maar dat jammer genoeg een aandoening aanduidt die vaak voorkomt.
Bij mensen zeggen we al gauw: het zal je maar overkomen, en wat dan? Kanker kan ook bij paarden voorkomen en wel in de stralen en, in ernstiger gevallen, in de hoornschoen. Wat nu??
Het is een zeer hardnekkig fenomeen waar weinig hoefsmeden en dierenartsen raad mee weten.
Evenals bij rotstraal is de oorzaak van het desbetreffende proces niet bekend.
Hoewel een wezenlijk verschil bestaat tussen rotstraal (primair een vervalsproces) en straalkanker (primair een woekeringsproces) is het in sommige gevallen niet zo gemakkelijk beide processen van elkaar te onderscheiden. Hierdoor bevindt de ziekte zich bijna altijd al in een vergevorderd stadium als de paarden voor behandeling worden aangeboden. De behandeling wordt daardoor aanzienlijk moeilijker.
Straalkanker is een ontstekingsproces van de straallederhuid (en eventueel de omliggende gedeelten van hoeflederhuid) met een woekering in de kiemlaag. In dit geval produceert de kiemlaag een abnormaal zacht kazig hoorn waarin gemakkelijk verval optreedt en waarin zich door bacteriën later (secundair) ontstekingsprocessen ontwikkelen met veel ontbindingsproducten.
Het geheel wordt altijd gekenmerkt door een duidelijke woekering of zwelling.
De stralen zullen bij het bewerken zeer vlug overmatig bloeden.
Het woord “straalkanker” is ontstaan omdat de aandoening meestal in het gebied van de straal voorkomt, maar uit het onderstaande verslag is af te leiden dat we beter van hoefkanker kunnen spreken.
Op de vraag hoe straalkanker ontstaat, weten we nog geen antwoord te geven. Straalkanker kan in alle omstandigheden, op verschillende bodems en bij alle rassen voorkomen.
In onze praktijk hebben wij de laatste jaren zeer veel paarden met straalkanker behandeld. Wij hebben daarbij een eigen techniek van behandelen ontwikkeld die in bijna alle gevallen resulteerde in 100% genezing.
Het is jammer dat veel mensen al een “pasklare” oplossing hebben en straalkanker willen genezen met diverse smeersels en oplossingen. Het is altijd weer interessant om over het “juiste” middel uit Amerika te horen. Homeopathische middelen komen ook veel aan bod.
Nog velen zijn ervan overtuigd dat iedere keer een stukje woekerende hoorn wegsnijden en daarna smeren met een mengsel van dimethyl sulfoxide (DMSO) en tetracycline werkt, maar de werkelijkheid is anders. (DMSO is een vloeistof die verschillende soorten zwavel bevat en ontstekingen remt.)
De kiemlagen van de verschillende lederhuiden zijn altijd de boosdoeners en hebben een zieke en een agressieve celdeling, waardoor het z.g. kazige weefsel ontstaat. Deze kiemlagen zullen moeten worden verwijderd om zeker te zijn van succes.
Straalkanker wordt altijd in teamverband behandeld, omdat wij 100% zekerheid willen en niets over het hoofd willen zien.
Het team bestaat uit 2 dierenartsen, 2 hoefsmeden en 2 paraveterinairs/ verzorgers / begeleiders.
Wellicht denkt u dat dit overbodig is, maar niets is minder waar. Als je een patiënt iedere dag ziet, is het mogelijk dat je iets over het hoofd ziet. Dit kunnen we ons bij deze patiënt niet veroorloven.
Er zijn natuurlijk gevallen waarbij de kanker zich al een desastreuze weg heeft gebaand naar andere delen van de ondervoet. In die gevallen wordt op esthetische gronden besloten niet tot behandeling over te gaan.
De behandeling van straalkanker is voor het paard zeer pijnlijk. Het is daarom van het grootste belang deze dieren continu te observeren, zodat we geen andere complicaties krijgen.
Ook is het belangrijk dat de eigenaar volledig wordt ingelicht en de ernst van de ziekte inziet voordat we met de behandeling starten.
Door jaren van onderzoek en behandeling weet ons team dat het deze paarden uit het diepe dal kan trekken en dat zij weer met gezonde voeten huiswaarts kunnen keren.
Behandeling…
<<< We zullen ons richten op deze patiënt. Het verhaal: de eigenaar heeft in een periode van 4 jaar verschillende veeartsen en hoefsmeden geconsulteerd; allen hadden een eigen behandeling en een ander verhaal. Uiteindelijk gold het gezegde “als de nood het hoogst is………
Voordat we besluiten om wel of niet tot behandeling over te gaan, bekijkt ieder lid van het behandelend team wat de mogelijkheden 
zijn en of er werkelijk een kans van slagen is. Daarna wordt een eindbeslissing genomen. Daarop volgt een gesprek met de eigenaar, die uiteindelijk zal beslissen.
De patiënt… 3 voeten waren aangetast. In een van de drie voeten was de kanker zelfs zeer agressief. (foto’s boven 1 en 2). Het gehele straalkussen en de beiden hoornige ballen zijn aangetast.
(foto 3 en 4 ) De binnen- en buitenverzenwanden met wandlederhuid zijn tot de kroonrand aangetast. (Onder de hoornwanden in de hoornschoen zit de wandlederhuid.)
<<<Op deze twee foto’s is de agressiviteit van de straalkanker goed te zien.
Om snel te kunnen werken, worden allereerst de meeste delen verwijderd. Zo krijgt de hoefsmid de gelegenheid om een hoefijzer te passen. Hierbij wordt de ondervoet tijdelijk afgebonden met een ligatuur om het hevig bloeden te voorkomen.
Bij deze patiënt was de kanker zo ernstig dat we besloten hebben het paard onder volledige narcose te behandelen.
Als het paard eenmaal op de operatie tafel ligt, wordt de voet zeer nauwkeurig besneden door de dierenarts en de hoefsmid. Alle zieke weefsels (lederhuiden) worden weggenomen. Daarbij wordt wel rekening gehouden met het feit dat een gezonde lederhuid nodig is voor het sluiten van de wond.
Zodra alle zieke weefsels (lederhuiden) zijn verwijderd, wordt het hoefijzer onder de voet genageld. Daarop kan een plaat worden geschroefd om zodoende druk op de wond uit te oefenen. Deze druk zorgt ervoor dat de voet niet “uitzakt” (hier is goed te zien welke delen zijn verwijderd).
1.De totale ballederhuid
2.Beide verzen wandgedeelten met wandlederhuid
3.Totale straallederhuid
4.Gedeelte van de zoollederhuid
Na het paard 7 weken lang iedere dag te hebben behandeld, hebben we een vrij mooie en droge wond.
9 weken later is een duidelijke witte rand te zien. Belangrijk is dat deze witte rand aaneengesloten blijft.
Na 10 weken sluit de wond zich. De gezonde lederhuiden van de bal, zool en wand zorgen ervoor dat de wond ingesloten kan worden. De “witte randen” moeten aaneengesloten op de wond zichtbaar zijn.
De wond moet er gezond (roze rood) uit blijven zien; een eventuele recidive moet meteen worden verwijderd.
12 weken (links) Er zijn er nog twee wondplaatsen over.
13 weken (midden) De wond is bijna gesloten. Duidelijk zijn hier de witte aaneengesloten randen te zien, die voor ons zeer belangrijk zijn (dit is namelijk het bewijs dat geen enkele recidive aanwezig is). Zodra deze randen te zien zijn, worden ze nauwkeurig dun geschraapt om een betere sluiting van de wond te verkrijgen.
14 weken (rechts) De wond is bijna gesloten.
Het paard is inmiddels 2 keer beslagen; alle wonden zijn droog en gesloten.
De zwarte lijn geeft de hoeveelheid groei aan.
Het eindresultaat: een gezonde voet. Het straalkussen is nog opgebouwd uit de lederhuiden van de bal, wand en zool, maar dit zal zich na afzienbare tijd zo herstellen dat het weer een normaal straalkussen wordt.
Nogmaals moet gezegd worden dat men straalkanker niet kan genezen met allerlei smeersels en vloeistoffen. Het is een fabeltje dat een eigenaar dit zelf kan. Voor genezing is behandeling door een vakkundig team een voorwaarde.
Na jarenlang onderzoek naar een juiste behandelingsmethode mogen wij met enige trots zeggen….
Straalkanker is te genezen……
Een paard waarbij iedereen wist hoe het moest. Gelukkig hebben wij het uiteindelijk kunnen redden.
Ere wie ere toekomt…Peter van Dijke,Paravetrinair, hoofd stalmedewerker.
De totale dagelijkse verzorging van dit paard lag in zijn handen.
Het behandelend team: ( van links naar rechts)
Drs. B.Boscker, chirurg paard
Peter van Dijke, paraveterinair
Mirjam Verbocht, paravetrinair
A. van Nassau, rijksgedipl. leraar-instructeur-Specialist hoefsmid
Drs.Thijs van Loon
Dierenhospitaal Visdonk, Roosendaal
Hoefsmederij Van Nassau, Oud Gastel