White line disease .
Door: J.R.van Nassau
Rijksgediplomeerd Leraar Instructeur Hoefsmid
Oud Gastel
De grootste schrik van de meeste hoefsmeden is nog steeds een losse wand of problemen aan de hoornwand. In de laatste jaren is hier een zeer groot probleem bijgekomen nl. de White line disease of de wittelijnziekte.
Dit is een plotselinge totale afbraak van de witte lijn of hoornwand . Het paard kan hierdoor kreupel gaan en de hoornschoen zal gedeeltelijk gecuretteerd moeten worden. Als men bij deze ziekte niet snel en agressief ingrijpt , kan de gehele hoornschoen losla ten . Het moeilijkste punt is nog steeds het herkennen van deze ziekte. Als men een witte lijn heeft die onderbroken is en men kan er met een scherp voorwerp een losse vetachtige korrelige stof uitkrabben (het lijkt meer op houtwormresten) , dan kan dit duiden op deze gevreesde ziekte.
Ook komt het voor dat niet alleen de witte lijn , maar ook delen in de pijpjes van de hoornwand worden aangetast.
Bij goed en adequaat ingrijpen is de prognose goed te noemen , maar aan een (gedeeltelijke) verwijdering van de hoornschoen zijn zeker risico’s verbonden omdat men niet weet waar de schimmels en bacteriën zich in de hoornschoen bevinden. Dit soort behandelingen vereist daarom grote kennis van zake n. Laat u er niet toe verleiden allerhande producten te kopen die , zoals wordt gezegd, wonderen verrichten.
Men moet deze ziekte bij de haard bestrijden , dus onder de hoornwand . A lleen de begeleiding door een kundig hoefsmid zal tot een goed resultaat leiden.
Wetenschappers hebben veel tijd geïnvesteerd in het isoleren van één organisme dat de afbraak van de hoefwand (in de witte lijn) zou veroorzaken , een verschijnsel dat vaak “ white line disease “ wordt genoemd. Men hoopt de bacterie of schimmel te ontdekken , zodat uiteindelijk een afdoende geneeswijze gevonden kan worden. Jammer genoeg is deze benadering te simplistisch voor de complexe biologische gebeurtenis. White line disease wordt veroorzaakt door twee verschillende type n opportunistische organisme n die een symbiotische relatie hebben. Samen produceren ze enzymen en exotoxine n, die de prot e ï nen en de structuur van de hoefwand afbreken.
Bacterie en schimmel
De dynamische kolonie micro-organismen bestaat minstens uit één agressieve bacterie en minimaal één schimmel. Dit verklaart veel. Doordat “White line disease” niet wordt veroorzaakt door één organisme, kan deze ziekte er van paard tot paard verschillend uit zien, afhankelijk van de specifieke combinatie van de kolonie van micro-organismen die aanwezig is. Is b ijvoorbeeld een zeer agressieve schimmel vermengd met een virusachtige bacterie, dan zal het een moeilijk te behandelen geval zijn. Is er sprake van een langzaam groeiende, minder agressieve schimmel, gecombineerd met een meerbenige (goedaardige) bacterie, dan zal het paard makkelijker te behandelen zijn.
Er kan zelfs sprake zijn van twee of meer agressieve bacteriën of schimmels in dezelfde hoef. Je zult je kunnen voorstellen dat het aantal mogelijke combinaties van organismen erg groot is. Dat verklaart ook waarom een bepaalde behandeling bij het ene paard goed aanslaat, maar bij het andere paard totaal niet werkt…. Om een andere variabele factor te noemen: deze kolonies zijn dynamisch en groeien sneller naarmate de omgeving vochtiger en warm is; ze groeien minder snel in een koude en droge omgeving.
Zelfstandig leven..
Bij White line disease leven bacteriën en schimmels in de beslotenheid van de hoefwand, in een symbiotische relatie. Dit betekent dat ze zelfstandig leven maar toch voordeel hebben van elkaars aanwezigheid. Elk organisme breekt de hoef op een verschillende manier af, terwijl ze elkaar van metabolieten voorzien. De schimmel kan heterotroof zijn en zich voeden van niet levend organisch materiaal (saprofyten), of zich als een parasiet voeden van een levende gastheer. Ze raken diep geworteld in de hoefwand en scheiden een draadachtige substantie af genaamd hyphen, die voedingsstoffen opnemen zoals de wortels van een plant dat doen. De bacteriën vermenigvuldigen zich door de celdeling sneller dan schimmels, maar de schimmels kunnen sporen produceren die het moeilijk maken de schimmel te doden. Behandelingen die alleen gericht zijn op het vernietigen van of de bacterie of de schimmel zijn waardeloos omdat wanneer de ene is gedood, de ander gewoon onaangetast doorgroeit. De behandeling tegen beide, schimmel én bacterie, dient dus gelijktijdig te geschieden.
Opportunistisch organisme
Deze micro-organismen zijn opportunistisch van nature. Normaal gesproken zullen deze organismen geen gezond hoefweefsel aanvallen, maar zij dringen wel binnen door een klein scheurtje, een gaatje van een hoefnagel of een onregelmatigheid in de buurt van de witte lijn. Deze problemen komen vaak voor bij de witte lijn en hoornwand, omdat dit de plaatsen zijn waar de hoornplaatjes overgaan in de vleesplaatjes. Daar is namelijk veel bloed aanwezig en in de natuur is overal waar veel bloed is, de kans op infectie groter. Een opening in een hoef is een uitnodiging voor infecties. Nog een serieuze oorzaak van de infectie kan een hoefbevangenheid zijn die scheurtjes in de plaatjes veroorzaakt. Subklinische gevallen van hoefbevangenheid zijn niet zo erg dat ze kreupelheid veroorzaken, maar kleine scheurtjes in de hoornwand kunnen wel voorkomen. Zelfs een “blauwe plek” in deze omgeving kan voor grote problemen zorgen. Het kleinste bloedstolseltje vormt een perfecte leefomgeving voor groeiende micro-organismen. Bekijk elke beschadiging in de buurt van de witte lijn zeer kritisch, hoe klein deze ook is. De beste manier om White line disease te behandelen, is zo agressief en zo snel mogelijk. Meestal betekent dit het curetteren van de hoornwand.
Laten we eens kijken naar een typisch geval van White line disease. De kolonie van organismen is specifiek voor dit geval en kan geen andere samenstelling hebben dan die waar u nu tegen vecht. Het is belangrijk om niet te vergeten wat ze in alle gevallen gemeen hebben. In echte gevallen van White line disease zult u ten minste één agressieve bacterie en één agressieve schimmel aantreffen. We gebruikten steriele kweekbakjes van een commercieel medisch laboratorium om weefselmonsters van hoeven te verzamelen. We schraapten de zachte, aangetaste hoeven met een schoon instrument uit en gaven de kweekbakjes aan het laboratorium. We wilden de effectiviteit van de gangbare, in de handel zijnde, middelen tegen White line disease nogmaals uittesten en tevens alle aanwezige bacteriën en schimmels identificeren. Het gangbare middel dat wij de laborant ter beschikking stelden, was Save-A-Hoof Gel van SBS Equine Products. De laboranten namen het weefsel van de aangetaste hoefwanden, spreidden het uit in een grote kweekbak, en zetten deze in een incubator. Het resultaat, een mengeling van organismen, leek veel op hetgeen wij in de hoefwand aantroffen. Elke kolonie werd in een aparte kweekbak gehouden, sommige in een ruimte met zuurstof, en sommige in een ruimte zonder zuurstof. De monsters van schimmels werden in kleine potjes gezet. Dit resulteerde in z uivere kweken van zes bacteriën en een schimmel, die later door de laborant werden geïdentificeerd.
Interessante resultaten
Wat leerden we van deze mix van micro-organismen? Zoals verwacht, waren de organismen heel verschillend. De ene bacterie was zeer schadelijk en de andere was goedaardig. Verder was er nog een moeilijk te bestrijden schimmel. In elk geval werkte het gangbare middel zeer goed. Het doodde zowel de bacteriën als de schimmel. Onder de zes aanwezige bacteriën waren de Providencia rettgeri , Klbsiella pneumonie en de Basillis subtilis. Deze richten niet veel schade aan, maar gedijen gewoonweg goed in een warme en donkere omgeving. De volgende groep bacteriën, de Staphylococcus en de Pseudomonas, is in staat enzymen te produceren die de hoefwand aantasten. De Staphylococcus geeft de voorkeur aan bloed en produceert vele sterk giftige stoffen en enzymen. De gevormde hemolyse breekt de bloedcellen af en een oplossing van necrose (exotoxine) veroorzaakt plaatselijk uitholling van weefsel.
De meest vernietigende bacterie, die het meest voorkwam, was de Clostridium difficiles. Deze Clostridium is lid van de stam die verantwoordelijk is voor tetanus, botulisme en gangreen. Clostridium kan sporen en buitencellige producten produceren, zoals krachtige proteïnen en collagenases, stoffen die zeer vernietigend zijn voor de hoefwand. Het is een anaerobe, wat betekent dat het alleen kan voortbestaan indien er geen zuurstof aanwezig is. Het kan een hele serie vernietigende enzymen produceren zoals fibrinolysins, colaginase, lecithinase en cytolysins. Het is zeker een gemene bacterie om te bestrijden. Een speciale kweek resulteerde in isolatie van de schimmel Geotrichum. Deze schimmel is een agressieve saprofiet, die zeer sterk groeit op organische voedingsbodem. Geotrichum, dat vaak wordt gevonden in planten bij afvalwaterzuivering, kan sporen produceren, wat het zeer moeilijk maakt het te bestrijden.
White line disease komt niet alleen in de witte lijn voor…
De naam White line disease (witte lijn ziekte) is verkeerd gekozen omdat het geen ziekte is, maar een gevolg van de werking van een bacterie en schimmel.
De naam duidt bovendien op één plaats waar de aandoening zich zou kunnen voordoen, terwijl de schimmel ook in de hoornpijpjes van de hoornwand kan voorkomen.
De behandeling hiervoor blijft hetzelfde nl. het wegnemen van de aangetaste hoorn.
Hoe behandel je de White line disease?
Het is het beste als White line disease vroeg wordt geïdentificeerd en wordt behandeld met een geneesmiddel dat een breed spectrum anti-bacterieden bevat, en fungicide. Zo nodig dient de gehele wand te worden verwijderd. Een droge en koele omgeving (zuurstof) zijn uw bondgenoot, terwijl een natte en opgesloten warme omgeving uw vijand zijn. Omdat sommige van de aanwezige organismen bij machte zijn sporen te maken, moet u een product kiezen dat sterk is en lange tijde actief blijft. Als de infectie er eenmaal is, vereist het veel tijd en geduld om die te bestrijden. Als u niet onmiddellijk in het begin alle organisme vertraagt, duurt het misschien wel tot het moment waarop zij de hoef “uitgroeit”. Daarbij is het van belang dat de hoef zeer regelmatig wordt bekapt en erop wordt toegezien dat zich niets meer in de hoef bevindt. Meestal is het verwijderen de enige manier om van de gevreesde White line disease af te komen.
NIEUW… . In samenwerking met diverse mensen hebben wij een programma opgezet voor het genezen van de White line disease, de schimmel die altijd schuilt achter het grote probleem bij de paardenvoet. Dit programma gebruiken wij al zes jaar. Wij hebben ontdekt dat we de schimmel konden doden met honing. In de honing zit de stof Propolis, die in dezen het werkzame bestanddeel is.
In deze 6 jaar hebben we veel paarden behandeld, en met succes. Hierbij zij vermeld dat ieder paard een andere behandeling kreeg en dat de behandelingen niet met elkaar vergeleken kunnen worden.
Het is niet juist om de hoornwand in alle gevallen te verwijderen. Er moet altijd voor gezorgd worden dat het paard blijft lopen, terwijl de behandeling toch agressief is. Jammer genoeg wordt de White line Disease bij het ontstaan niet goed opgemerkt. Wij proberen echter zoveel mogelijk informatie te verstekken, zodat een doorbraak kan worden gerealiseerd.
Bekijk ook de pagina die enige uitleg geeft over de honing…. Nectar wordt honing
Neem bij het behandelen van White line disease genoeg maatregelen om jezelf te beschermen. White line disease kan immers ernstige huiduitslag veroorzaken .
Instructeur Hoefsmid R. van Nassau
Instructeur Hoefsmid A. van Nassau
Middenstraat 15-17
4751 PX Oud Gastel
tel 0165-512780 / 0165-513818
fax 0165-514590 /01665-511705
Email: info @hoofcare.nl